FireFTP – klient FTP jako dodatek do Firefoxa

Swoje początki korzystania z klienta FTP szacował bym na ok 10 lat temu, jakoś w czasie kiedy Windows Commander zmienił nazwę na Total Commandera – był to wtedy chyba najbardziej popularny klient FTP, i to z nim zacząłem swoją przygodę z łączeniem się z serwerami FTP. Przez długi czas spełniał swoją funkcję, lecz w końcu miałem potrzebę przesiąść się na coś szybszego. Przez jakiś czas używałem FileZilla, był trochę szybszy, i do tego darmowy, potem przez kilka tygodni korzystałem z własnego klienta FTP którego napisałem na studiach na zaliczenie jakiegoś projektu, aż w końcu, znalazłem rozwiązanie dla mnie idealne – FireFTP, autorstwa Mime Čuvalo, ale zanim się o nim rozpiszę, wyjaśnię kilka pojęć dla początkujących użytkowników.

 

FTP, klient FTP – o co chodzi?

• FTP – protokół transferu plików (File Transfer Protocol), jest to protokół komunikacyjny typu klient <-> serwer wykorzystujący protokół TCP/IP, umożliwiający dwukierunkowy transfer plików w układzie serwer FTP <-> klient FTP.
• Klient FTP – jest to program komputerowy korzystający z protokołu FTP, służący do łączenia się z serwerem FTP w celu wymiany plików.

 

Eee, a po polsku można?

W prostszych słowach:

• FTP, jest protokołem, czyli takim sposobem na łączenie się między np. dwoma komputerami, ten sposób wymyślił pewien mądry Pan – Abhay Bhushan, niespełna pół wieku temu.
• Serwer FTP, może być albo programowy albo sprzętowy, czyli albo jest całym komputerem ( który znacznie się różni od tych które stoją w domach ), albo jest na jakimś komputerze zainstalowany, jako program. W zasadzie każda firma hostingowa która udostępnia nam część swojego serwera, daje nam dostęp do serwera FTP, z którym to łączymy się klientem FTP.
• Klient FTP, jest to program, który umożliwia nam łączenie się z serwerem FTP.

Czyli podsumowując, klientem FTP łączymy się z serwerem, i wtedy możemy wrzucić tam jakieś zdjęcia, pliki tekstowe, skrypty, itp.

 

FireFTP

Na wstępie chciał bym zaznaczyć, iż mi osobiście przypadła do gustu angielska wersja FireFTP, dlatego we wpisie wszystkie opisy i screeny odnoszą się do oryginalnej wersji językowej. Jeżeli natomiast ktoś jest przywiązany do naszego ojczystego języka, to oczywiście jest dostępne spolszczenie, i na końcu jest opis jak je zainstalować.

 

Instalacja

FireFTP instaluje się jako dodatek do Firefoxa, możliwe źródła instalacji mamy dwa, albo z oficjalnej strony FireFTP, albo z bazy wtyczek Mozilli – ja w przykładzie opiszę instalację z bazy wtyczek Mozilli. Po wejściu na stronę, na środku klikamy na duży zielony przycisk Zainstaluj, wtedy pojawi się nowe okno, i po odczekaniu 5 sekund uaktywni się przycisk do zainstalowania dodatku. Po prawidłowej instalacji, zostaniemy poproszeni o zrestartowanie przeglądarki, na co oczywiście przystajemy.

 

Użytkowanie

Za pierwszym razem może być problem ze znalezieniem nowo dodanej wtyczki. Większość czasu kiedy korzystałem z FireFTP użytkowałem Firefoxa 3.0-3.5, gdzie ikonkę było bardzo łatwo znaleźć, jednakże te wersje są wyjątkowo wolne i lubią się zawieszać, dlatego przeszedłem na nowsze wydania – co i wszystkim polecam, Firefox 4 lub 5 są o niebo szybsze, jednakże wiąże się to także ze zmianą wyglądu, do którego można było się przyzwyczaić. Dla wszystkich którzy albo jeszcze sobie nie skonfigurowali wyglądu FF, albo tego nie robią, na screenie pokazuję gdzie domyślnie nowa wersja ładuje ikonkę.

Przy starszych wersjach, albo przy innym widoku, ikonka będzie w Narzędziach.

FireFTP jest bardzo intuicyjny oraz prosty w użytkowaniu. Jego obsługa jest podobna do większości innych klientów FTP. Poniżej możemy zobaczyć jak to wygląda (aby powiększyć obrazek, wystarczy w niego kliknąć).

Pokrótce wyjaśnię co i gdzie się znajduje:

• w górnym lewym rogu mamy spis wszystkich dodanych połączeń z serwerami FTP, oraz możliwość dodania nowego konta poprzez opcję Create an account.... Możemy także jakieś połączenie przerwać Disconnect, edytować Edit, albo porzucić Abort.
• w górnym prawym roku mamy dostęp do opcji, oraz do czegoś szczególnie przydatnego – bardzo prostego importu i eksportu wszystkich połączeń.
• w centralnej części mamy wyświetlane 2 główne kolumny, podzielone na kolejne 2 kolumny. Główna kolumna po lewej stronie odnosi się do zawartości naszego komputera, a po prawej stronie, do zawartości serwera. W każdej z głównych kolumn po lewej stronie są katalogi w formacie drzewa, po prawej stronie wyświetlane są pliki z obecnie wybranego katalogu. Rozmiar każdej kolumny możemy wygodnie zmieniać.
• Na samym dole mamy miejsce na tzw. Loga, czyli miejsce gdzie będą pojawiać się informacje np. o obecnie wysyłanych plikach, przewidywanym czasie zakończenia, ilości plików do przesłania, ich rozmiarze itd.

 

Dodawanie nowego konta

Aby dodać nowe konto do FireFTP, należy u góry po lewej, z rozwijanej listy, wybrać opcję Create an account..., wtedy pokaże nam się okno jak na obrazku poniżej.

Teraz jeszcze wytłumaczenie tych pól które będą nas interesowały:

• Account name – w tym miejscu wpisujemy dowolny tekst, który będzie nazwą naszego konta, i który będzie się w przyszłości wyświetlał w tej rozwijanej liście.
• Host – nazwa hosta jest potrzebna aby było wiadomo do jakiego dokładnie serwera mamy się spróbować podłączyć, zazwyczaj dostajemy ją w mailu potwierdzającym wykupienie hostingu, wraz z danymi do FTP, a jak takiej informacji nie dostaliśmy, i nie możemy jej znaleźć w panelu administracyjnym do hostingu, wtedy wystarczy napisać do pomocy albo administratora hostingu, i oni na pewno podają nam nazwę ich hosta.
• User – nazwa użytkownika, tą informację także zazwyczaj dostajemy w mailu, lub w niektórych przypadkach, w panelu administracyjnym do hostingu trzeba ręcznie stworzyć nowe konto FTP, wtedy podajemy tutaj taką samą nazwę użytkownika jak tam wpisaliśmy.
• Password – hasło użytkownika, jak wyżej, tylko że dotyczy hasła.

Category, Anonymous – kategorie możemy wykorzystać jeżeli dodajemy dużo kont FTP, domyślnie tą opcję omijamy. Tak samo zostawiamy odznaczoną opcje z anonimowym logowaniem, zazwyczaj się to nie przydaje.

Po uzupełnieniu wszystkich danych, potwierdzamy założenie konta poprzez kliknięcie ok. Następnie także u góry, wybieramy z rozwijanej listy nowo utworzone konto, i klikamy po prawej opcję Connect.

Gdy już się uda nam połączyć z serwerem FTP, możemy przystąpić do wysyłania i pobierania plików, służą do tego te dwie strzałki na środku. Oczywiście nie jest to jedyny sposób, możemy kliknąć dwukrotnie lewym przyciskiem myszy na jakiś plik, wtedy zostanie on także skopiowany. FireFTP obsługuje oprócz tego wiele popularnych skrótów klawiszowych, jak np. kopiowanie ctrl + c, wklejanie ctrl + v, tworzenie katalogu ctrl + d, zmiana nazwy bierzącego elementu F2, przytrzymanie klawisza Shift do zaznaczania od razu wielu plików, albo Ctrl do selektywnego zaznaczania wielu plików itd.

Jedną z ciekawszych opcji jest także możliwość kopiowania i wklejania plików jak na własnym komputerze, wystarczy na serwerze wejść do jakiegoś katalogu, skopiować albo wyciąć pliki ctrl + x, a następnie przenieść się do innego katalogu i tam te pliki wkleić. Jest to strasznie wygodne, i znacznie szybsze niż kopiowanie plików najpierw na komputer, a potem ponowne wysyłanie ich na serwer.

 

Zalety

• jest darmowy
• jest open source
• działa na systemach operacyjnych Windows, Linux, Mac OS X
• obsługuje kodowanie UTF8
• obsługuje wysyłanie i pobieranie wielu plików na raz
• automatycznie wznawia transfer i utracone połączenia
• możliwość importu i eksportu utworzonych kont FTP
• możliwość zdalnej edycji – moja ulubiona opcja
• obsługa tzw. przeciągnij i upuść ( drag & Drop)
• jest dostępny w ponad 20 językach
• możliwość porównywania katalogów i sub-katalogów
• możliwość wyszukiwania i filtracji
• wygodne zarządzanie uprawnieniami CHMOD
• kompresja plików
• generowanie sumy kontrolnej plików (MD5, oraz kilka opcji z SHA)
• SFTP, szyfrowanie SSL

 

Podsumowując, FireFTP jest darmowy, open source, nie musimy go instalować w systemie (gdyż działa w przeglądarce), oraz ma sporo przydatnych funkcji. Oprócz tego jest szybszy od konkurentów. Zazwyczaj zwykła wymiana plików z serwerem poprzez FTP, TFTP itp, od strony technicznej polega najpierw na wysłaniu żądania zapisu lub odczytu pliku, i czekaniu na nadejście odpowiedzi, jeśli przyjdzie zgoda, to wtedy zostają wysyłane kolejne pakiety (małe części całego pliku), i po każdym wysłanym pakiecie, klient oczekuje odpowiedzi od serwera czy transfer się udał, jak tak, to wysyła następny pakiet, jak się nie udał, to próbuje ponownie wysłać ostatni pakiet, i tak aż do wysłania ostatniego niepełnego pakietu, albo wystąpienia błędu. FTP jest trochę szybszy, bo obsługuje jednocześnie dwa połączenia TCP, w tym jedno do transmisji danych, jednakże większość klientów FTP obsługuje naraz tylko jeden plik, co w przypadku dobrego łącza, oraz przy wysyłaniu lub pobieraniu dużej ilości małych plików, skutkuje wykorzystaniem jedynie małej części potencjału łącza – gdyż zamiast cały czas wysyłać jakieś dane, sporo czasu zabierają potwierdzenia od serwera, są to oczywiście bardzo małe czasy, ale w praktyce jest różnica. W FireFTP możemy sami określić ile plików na raz ma być wysyłanych lub pobieranych, dzięki czemu, możemy wykorzystać praktycznie całe nasze łącze, co znacząco skraca czas tracony na wymianę plików klient <-> serwer. Dla przykładu podam, że kiedyś wysłanie gołego WordPressa na serwer zajmowało mi dobrych kilka minut, z FireFTP zajmuje mi to od 30 sekund – do 1 minuty.

 

Polska wersja językowa

Aby posiadać polską wersję językową FireFTP, należy odwiedzić stronę z tłumaczeniami, kliknąć na napis Polski, po czym zaakceptować zainstalowanie dodatku, i na koniec uruchomić ponownie przeglądarkę. Od tej pory posiadam niemal kompletnie przetłumaczoną polską wersję FireFTP.

 

Zdalna edycja plików

Na koniec zaprezentuję jeszcze możliwości FireFTP w połączeniu z Notepad++ odnośnie edycji zdalnej, dla przykładu uruchomimy taką opcję dla plików php. Wpierw, musimy znaleźć gdzieś jakiś plik o rozszerzeniu php, następnie klikamy na niego prawym przyciskiem myszy, i wybieramy opcje Open With oraz dalej Add Programs.... W Name wpisujemy nazwę programu, czyli np. Notepad++, oraz klikamy na przycisk Browse, po czym wybieramy ścieżkę do pliku wykonawczego programu, czyli tam gdzie program został zainstalowany np. C:\Program Files\Notepad++\notepad++.exe.

Od teraz możemy wygodnie edytować pliki php na serwerze, wystarczy że się z jakimś połączymy, znajdziemy plik php, klikniemy na niego prawym przyciskiem myszy, i wybierzemy Open With > Notepad++. Po dokonaniu jakiś zmian w pliku, wystarczy go zapisać – co spowoduje automatycznie zaktualizowanie pliku na serwerze. Tym sposobem możemy także edytować pliki html, css, js, oraz wszystkie inne jakie tylko chcemy, co znacznie skróci nam czas pracy, i tą pracę ułatwi :)